Erik Faes & Niels Neumann .

Twee wereldtoppers in het Nage no Kata

Nederlands kampioenschappen: 5 x kampioen A klasse en 1x kampioen B klasse Europeeskampioenschappen: 1x kampioen, 2x 2e en 1x 3e (open klasse) Wereldkampioenschappen: 1x 2e en 1x 3e Marcel Clause internationaal: 3 x kampioen en 1 x 2e

Wat is kata precies? Kata kun je zien als de grammatica van het judo. Worpen zijn als woorden en letters waarmee je een verhaal schrijft. In het kata worden de regels vastgelegd hoe je die worpen optimaal gebruikt. Sommige mensen vinden kata en randori twee onderdelen van judo die niet bij elkaar passen. Vaak stoppen jongeren met judo als ze de top in het shiai niet halen en leeft het idee dat dat alles is wat judo te bieden heeft. Vanuit de oorsprong van het judo vullen kata en randori elkaar juist aan. In Japan beoefenen judoka vaak allebei. Mensen van 70 staan nog randori te draaien, terwijl jongeren ook een net kata laten zien.

Om het judo volledig te begrijpen moet je naast alleen praktisch uitvoeren ook wéten wat het is. In kata leer je een bepaalde basis. Dit is in een ideale setting en redelijk stabiel. Deze basis kun je ook toepassen in dynamische vormen zoals randori en shiai. Het is niet zo dat shiai judoka iets wezenlijk anders doen dan wedstrijd kata judoka.

Wanneer zijn jullie begonnen met het trainen kata? We hebben alle twee eerst met andere partners gejudood op verschillende judoclubs. Toen we dangraden wilden halen kwamen we in aanraking met kata en kwamen wel elkaar tegen op de mat. In aanloop naar het examen besloten we om eens mee te doen aan een kata wedstrijd voor de lol. Zes weken voor die wedstrijd trainden we voor het eerst het Nage No Kata met elkaar. Het ging heel natuurlijk, er was gelijk een click. Na zo kort samen trainen werden we uit het niets vierde op het Zuid Nederlands kampioenschap kata. We vroegen ons af: “wat kunnen we hiermee bereiken?” Enkele maanden later waren de NK kata. We besloten ook daarvoor te gaan trainen. Niels: Ik heb vroeger ook shiai gedaan. Kata voelde toen als “dat zijn moeilijke statische series die je alleen moet kennen voor je zwarte band”, maar nu denk ik daar natuurlijk heel anders over!

Hoe ziet een kata training er normaal gesproken voor jullie uit? We trainen zo’n drie keer per week, in de aanloop naar wedstrijden vier keer. Erik is ook sportleraar wat goed van pas komt. Wat we doen in een training hangt af van de periode en wat voor soort training het is. We trainen veel in uchi komi vorm op beweging, spanning, timing en samenspel, zonder daadwerkelijk te werpen. Het gaat namelijk niet alleen om de worp zelf. De weg er naartoe is net zo belangrijk. Daarnaast houden we zo ook rekening met onze belastbaarheid. Hoe dichter bij de wedstrijd hoe meer we werpen. Zo werken we toe naar een optimale prestatie op de wedstrijd dag om vervolgens na een wedstrijd te herstellen. We doen vaak een afzonderlijke warming up. Niels is uke en doet ukemi. Erik is meer bezig met het los maken van gewrichten en rekken. Dan beginnen we met de groet ceremonie. Dit wordt snel over hoofd gezien, terwijl dit toch de eerste indruk is van het kata en je hier ook punten mee kunt verdienen op wedstrijden. Bij kata train je constant hetzelfde, is dat niet heel saai? Elke sport waarin je de top probeert te bereiken is vrij constant. Je doet steeds dezelfde oefeningen om zo het allerbeste uit jezelf te herhalen. Shiai judoka doen ook veel dezelfde vormen: conditie oefeningen, uchi komi, kumikata oefeningen, et cetera. Bij kata is die herhaling heel natuurlijk omdat het kata altijd hetzelfde blijft. Toch kun je jezelf uitdagen om verschillende vormen te bedenken en te variëren. Dit maakt het leuk. Dit kun je zelf doen maar ook met behulp van een goede trainer. Als je wedstrijden doet ben je bezig met één soort kata. Maar er zijn meerdere kata binnen het judo. Buiten wedstrijden om kun je dus ook veel variëren. In het begin zij er grote zichtbare verbeteringen. Hoe langer je traint, hoe beter je de beweging kent en hoe meer je het moet gaan zoeken in details. Hiervoor gaan we veel naar andere mensen toe en vragen we ook of andere mensen kunnen kijken.

Jullie hebben al zo veel gepresteerd, waar zijn jullie het meest trots op? Dat is lastig... Sowieso zijn we trots op alle geleverde prestaties. Bijvoorbeeld de eerste keer op Europees podium was een echt “wow moment”. De hoop die we hadden werd ineens realiteit. Het voelt uniek om zo lang met zoveel drive sámen te presteren en er zoveel plezier in te hebben. Ook de reis en de ontwikkeling die we samen hebben doorgemaakt is mooi. Natuurlijk zijn we trots op wedstrijden waar je grote prijzen wint, maar ook juist de momenten dat mensen naar je toe komen en zeggen dat het mooi was.

Hebben jullie nog een doel? Het is niet zo dat we niks meer kunnen bereiken. Sowieso kunnen we als prestatie nog steeds titels prolongeren. We staan bij de EK wel op het podium in de open klasse maar kunnen nog wat treetjes omhoog. De eerste keer dat we naar het EK gingen, werden we op twee na laatste. Toen al hadden we het doel om kampioen te worden en dit hebben we nog elke wedstrijd. Ook als dit niet gebeurt zijn we blij als we voor ons gevoel goed hebben gepresteerd.

Hebben jullie nog tips voor judoka die willen beginnen met het trainen van kata? Gewoon beginnen. Je hoeft niet per se direct mee te doen aan wedstrijden. Kata is een verrijking van je judo kennis. Er zit theorie en geschiedenis achter. Hiermee kun je je kennis en gevoel vergroten. Als je meedoet met wedstrijden hoef je niet te verwachten dat je in één keer bovenaan staat. Als je meedoet en er plezier in hebt komt de prestatie vanzelf wel. Je kunt van iedereen wel iets leren, probeer naar iedereen te luisteren. Dit betekent niet dat je alles klakkeloos moet overnemen. Zolang je er plezier in kan houden is het nooit fout. Als één keer per maand kata trainen voldoende is voor jou is dat ook prima. Het is altijd goed om gewoon mee te doen met bijvoorbeeld een districtskampioenschap. Je kunt ook laagdrempelig meedoen aan workshops, trainingen en clinics. We geven zelf ook wel eens clinic op verzoek en dat is erg leuk. We passen het niveau aan op basis van de ervaring van de judoka op de mat.